O Nas

Dnia
25 września 2003

zarządzeniem Ministra Kultury RP, Zachęta uzyskała nazwę Narodowej Galerii Sztuki.

Historia Zachęty rozpoczęła się w 1860 r., gdy w części Polski pozostającej wówczas pod zaborem rosyjskim powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, jako obywatelska inicjatywa otoczenia opieką sztuk dla obopólnej korzyści – społeczeństwa i artystów. Towarzystwo postawiło sobie za zadanie organizowanie wystaw, dokonywanie zakupów dzieł sztuki w celu stworzenia narodowej kolekcji i udzielanie pomocy młodym artystom. W celu budzenia potrzeby kontaktu ze sztuką w społeczeństwie Towarzystwo przyznawało publiczności nagrody w formie reprodukcji dzieł sztuki. W latach 1898–1900 w wyniku skutecznej polityki Zarządu Towarzystwa i wielkiej ofiarności społeczeństwa wzniesiono własną siedzibę Towarzystwa, eklektyczny pałac miejski zbudowany według projektu Stefana Szyllera, ozdobiony rzeźbionym frontonem z dedykacją ARTIBUS – sztukom.

Dzieje Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych są historią wspólnego sukcesu artystów i miłośników sztuki, do której chcemy nawiązywać. Widomym znakiem tego sukcesu jest znakomita siedziba z salami wystawowymi, stworzenie stałych zbiorów, biblioteki, i organizowanie polskiego życia artystycznego w czasach, kiedy w Warszawie nie było innych galerii i muzeów. W historię tę jest również wpisany rozdźwięk między konserwatywną sztuką i zachowawczymi gustami odbiorców, a przebijającą się nową sztuka i jej promotorami. Są również w przeszłość Zachęty wpisane wielkie emocje i skandale a także zasadniczy akt narodowego dramatu, jakim było zabójstwo 16 grudnia 1922 roku w sali Zachęty pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej, Gabriela Narutowicza. Chociaż gmach Zachęty przetrwał jako jeden z nielicznych w śródmieściu Warszawy II Wojnę światową, charakter instytucji uległ zmianie. Bogate zbiory Zachęty zdeponowano w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie stały się trzonem Galerii Sztuki Polskiej, a w jej opróżnionym gmachu powołano nowe, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych. W 1989 roku przekształcono je w Państwową Galerię Sztuki Zachęta, która nawiązuje do szczytnej misji obywatelskiej Towarzystwa Zachęty do Sztuk Pięknych, jaką jest wzbogacanie życia społeczeństwa poprzez rozwój sztuki w Polsce i promowanie poprzez sztukę polskiej sprawy na arenie międzynarodowej.

Materiały dodatkowe

  • Mediateka / PJM
    historia zachęty
    Informacje w pjm
  • Mediateka / Zdjęcia
    galeria archiwalnych zdjęć zachęty