Poczuć, nazwać, zobaczyć. O złożonej relacji sztuki, wiedzy i scenariuszy przyszłości

Zachęta / sale wystawowe
wstęp wolny

16

uczestnicy: Joanna Erbel, Sebastian Cichocki, Philipp Kleinmichel
prowadzenie: Aleksandra Skowrońska


rozmowa w j. angielskim

Sztuka aktywnie włącza się do debaty publicznej – jest jej nieodzwoną częścią. Daje przy tym szanse na skonfrtontowanie różnych wizji tego, jak rozumiemy przestrzenią publiczną. Oferuje także możwliość oddziałowywania na wyobraźnie i wyobrażenia  odbiorców – na poziomie indywidualnym i kolektywnym – oraz konstruowania scenariuszy potencjalnych przyszłości rozumianej za Timothy Mortonem – jako “rozciągnięta w czasie teraźnieszość”. 

W momencie, gdy ośrodki akademickie tracją potencjał społeczno- i kulturotwórczy na rzecz transformacji w wyizolowane quasi-korporacyjne przedsiębiorstwa, rola kulturotwórcza, edukacyjna i wiedzotwórcza przejmowana zostaje przez instytucje kultury. To tu więc – jeszcze silniej –  ma szansę realizować się dziś spostrzeżona przez Barbarę Bolt performatywna siła sztuki – wywołująca zmiany w działaniach zarówno jednostek jak i społeczności. 

Taka właśnie, performatywna – to znaczy sprawcza – rola spełniać może się szczególnie w ramach produkcji i dystrubucji wiedzy: zarówno tej historycznej jak – co będzie przedmiotem rozmowy – konstruowanej wokół najbardziej bieżących, palących i dotykających nas bezpośrednio kwestii: od wielokryzysów, transformacje epoki antropocenu, przemian struktur społecznych, zmieniającej się roli nauki i komunikacji,  po przyspieszenie technologiczne. 

Powyższej zaznaczone wątki podejmiemy z co najmniej dwóch perspektyw – przyjrzymy się tematowi produkcji i dystrybucji wiedzy oraz wizji przyszłości poprzez praktyki artystyczne, kuratorskie i instytucjonalne.  Z drugiej strony – wspólnie pomyślimy nad nie dość (jeszcze) rozpoznanym potencjałami sztuki, która, jak wskazuje Joanna Erbel, jest w stanie zapoznac swoich odbioców z holistycznymi doswiadczeniami, których nie jestemy w stanie nazwac (nie istnieje dla nich bowem jeszcze odpowiednia nomeklatura), ale jestesmy w stanie poczuc.


Philipp Kleinmichel — pracownik naukowy w Katedrze Teorii Sztuki i Studiów Kuratorskich na Uniwersytecie Zeppelina we Friedrichshafen. Obecnie pracuje nad książką na temat transformacji i samozachowania kultury zachodniej. Kleinmichel studiował filozofię, sztukę i teorię mediów we Fryburgu, Karlsruhe i Nowym Jorku, a także wykładał m.in. na Uniwersytecie Sztuki w Berlinie, w Instytucie Stosowanych Studiów Teatralnych na Uniwersytecie w Giessen i na Uniwersytecie w Hamburgu. Jego publikacje na temat głównych aspektów polityczno-ekonomicznych, technologicznych i estetycznych sił transformacji kulturowej obejmują Im Namen der Kunst. Eine Genealogie der politischen Ästhetik (2014), The Symbolic Excess of Art Activism (2019) czy The Cultural Currency of Semiocapitalism: On the General Law of Exchange (2022).

dr Joanna Erbel — socjolożka, ekspertka do spraw mieszkaniowych i budowanie miejskiej odporności. Członkini Zarządu PLZ Spółdzielni. Dyrektorka ds. protopii w CoopTech Hub, pierwszym w Polsce centrum technologii spółdzielczych. Członkini Rady Fundacji  Rynku Najmu. Współautorka raportów CTH –  Akademia Miejskiej Odporności (2024), Spółdzielcza farma miejska jako narzędzie rozwoju miejskiej strefy żywicielskiej i agroekologii (2023) oraz Spółdzielnia Równokręgi (2023), Pakiet miejskiej odporności (2022) oraz Spółdzielcza transformacja i in Autorka książek Poza własnością. W stronę udanej polityki mieszkaniowej (2020), Wychylone w przyszłość. Jak zmienić świat na lepsze (2022) oraz powieści foresightowej – Jak Henryk zdobył władzę (2023). Współpracowniczka Fundacji A/typika, działającej na rzecz sprzyjanie rozwoju neurokultury. W 2024 roku obroniła doktorat na Wydziale Socjologii pt. „Nie-ludzcy aktorzy miejskiej transformacji. Projekty artystyczne a przemiany przestrzeni miejskiej Warszawy w pierwszej dekadzie XXI".

Sebastian Cichocki — is the Chief Curator and Head of Research at the Museum of Modern Art in Warsaw (MSN), where he was a member of curatorial teams of Who Will Write the History of Tears: Artists on Women’s Rights (2021), Primary Forms (2021-ongoing), The Penumbral Age: Art in the Times of Planetary Crisis (2020), Never Again: Art against War and Fascism in the 20th and 21st centuries (2019), Making Use: Life in Postartistic Times (2016), and other exhibition and research programmes. Sebastian Cichocki is the Curator of the 40th EVA International – Ireland’s Biennale of Contemporary Art, 2023.

 

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 15.03 – 26.05.2024
    Zza gór się słońce wznosi blade

    Zachęca i wymaga, abyśmy myśleli o powiązaniach z nie-ludzkimi i pozaludzkimi bytami: począwszy od złóż metali i promieniowania, po drożdże, małże czy powietrze. Nie uprzywilejowuje człowieka. Nie pozwala się romantyzować ani fetyszyzować, ujarzmiać ani uprzedmiotawiać. Mroczna ekologia — koncept rozwinięty przez Timothy’ego Mortona — podkreśla tajemniczość i złożoność ekologicznych problemów, które często pozostają poza zasięgiem naszej (ludzkiej) świadomości. To filozoficzne narzędzie, które pozwala przyjrzeć się relacjom siebie ze światem — ulegającym coraz większym, szybszym i trudniejszym do zrozumienia zmianom. Umożliwia odnalezienie się w mroku — w spektrum dziwnych i niezrozumiałych transformacji przejawiających się w wydarzeniach o różnej skali: od całej planety do pojedynczych ludzkich ciał.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 18.05 – 19.05.2024
    Zza gór się słońce wznosi blade
    Program filmowy towarzyszący wystawie
    Zachęta / sala kinowa (wejście od ul. Burschego)sala kinowa
  • 18.05 – 19.05.2024
    Noc Muzeów w Zachęcie i MPZ
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Widok wystawy, na białej ścianie błękitny pas, zdjęcie. Biała rozlana plama na drewnianej podłodze poniżej
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Zdjęcie, drobnej mozaiki
    19.05 (ND) 12:00
    Ceramiczny MDM
    Oprowadzanie dr Anny Wiszniewskiej
    Marszałkowska 55/73, WarszawaMarszałkowska 55/73, Warszawa
  • 19.05 (ND) 14:30
    Ściany marzeń. Ceramiczne mozaiki w architekturze
    Otwarte warsztaty
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • 19.05 (ND) 16:00
    Feniks i inne historie z czasów przełomu
    Oprowadzanie kuratorskie Michaliny Sablik
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 19.05 (ND) 18:00
    Datament
    Spotkanie z udziałem Anny Barlik, Jacka Sosnowskiego oraz Adama Mazura
    Zachęta / sala kinowa (wejście główne)Zachęta / sala kinowa (wejście główne)
  • 19.05 (ND) 19:00
    Sylphine Soporifera
    koncert akustyczny Antoniny Nowackiej
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 22.05 (ŚR) 17:00
    Zdrowie psychiczne jako hiperobiekt, czyli potencjał terapeutyczny „Mrocznej ekologii” Timothy’ego Mortona
    Warsztaty dla osób dorosłych
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 26.05 (ND) 14:00
    Za gór się słońce wznosi blade
    OPROWADZANIE KURATORSKIE ALEKSANDRY SKOWROŃSKIEJ
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • czarno-biały kadr z nagrania performansu, zadymiona przestrzeń, sylwetki tancerzy
    26.05 (ND) 19:00
    Hopecraft Ceremony. Performans Nataszy Gerlach
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta